Voor het M84U (Mate for You) paringsprogramma worden alle lineaire kenmerken geëvalueerd, en ook wordt met álle kenmerken rekening gehouden bij het berekenen van de optimale paringsadviezen. Peek & van der Kroon-adviseurs vergelijken aan iedere melkkoe de lineaire kenmerken ten op zichte van wat optimaal zou zijn. Dit is nodig om zo de juiste sturing te geven aan het programma bij het berekenen van stieradvies.

Bijvoorbeeld: een vaars heeft ‘n iets steilere beenstand dan optimaal (ook al is dat momenteel gemiddeld in de populatie), wat resulteert in een score 2 of 3 voor beenstand zij. Uiteraard controleren we eerst de verwantschap en productieondergrenzen. Bij het berekenen van de paring zijn dan in eerste instantie alleen stieren optioneel welke gemiddeld of krommend voor beenstand vererven en dus een score van 5 tot 9 hebben. Daarnaast zijn wij terughoudend met stieren die ongewenst extreme waarden voor ‘optimum’ kenmerken hebben, om bij een correctie score niet bewust naar een ongewenste score door te schieten. Dit is voor álle kenmerken zo geprogrammeerd om te streven naar een correctie van extreme scores die tot een eventueel probleem kunnen leiden. Met als doel om dieren te fokken die voor de lineaire kenmerken optimale waarden krijgen, wat de kans op probleemloze hogere levensproducties positief beïnvloedt. Voor de frame kenmerken noemen we dit ook wel balans wanneer de optimale waarden aanwezig zijn en de potentie om door te groeien zichtbaar is.

Belangrijk is dat dit streven naar optimale lineaire kenmerken ook onderbouwd is door onderzoek naar levensproductie. Op basis van evaluatie van bedrijfsinspectie- en prestatiegegevens van o.a. Nederlandse vaarzen. Recent is via ICAR hierover een publicatie gedaan welke voor Peek & van der kroon een bevestiging is voor hoe het M84U programma de paringsberekeningen maakt bij het streven naar verhoging van de levensproductie. Hieronder volgen enkele grafieken uit deze publicatie, die een beeld geven van het effect op de frame kenmerken per lineaire score voor een kenmerk op een schaal van 1 tot 9, waarbij 5 het gemiddelde in de populatie is.

Blauwe lijn toont de ‘overleving tot de 4^e lactatie’.
Rode lijn toont de ‘levensproductie in kg melk’.
Groene lijn toont ‘het interval 1^e tot laatste inseminatie’

Hoogtemaat (Stature): optimum is duidelijk 5, groter geeft een lager% ‘survival tot 4^e lactatie’:

Voorhand (Chest Width): optimum is duidelijk 5, extreem smal of extreem breed geeft een lagere levensproductie en lager % ‘survival tot 4^e lactatie’:

Inhoud (Body Depth): optimum is duidelijk tussen 4 en 6, extreem weinig en extreem veel (vroeg volwassen..) geeft een duidelijk lagere levensproductie en lager % ‘survival tot 4^e lactatie’:

Openheid (Angularity): Een melkkoe dient voldoende open gebouwd te zijn anders is er een verhoogd risico op lagere levensproductie, maar vanaf score 5 is er geen significant voordeel bij hogere scores.

Kruisbreedte (rump Width): optimum tussen 4 en 6, bij extreem breed wordt levensproductie negatief beïnvloed.

Dat was de vraag die Tim van Zante uit Woudrichem, student aan de HAS te Den Bosch, mocht beantwoorden tijdens zijn stage bij Huub Peek voor Peek & van der Kroon.

Om vollediger te zijn luidde de opdracht: Is het, terugkijkend, gerechtvaardigd om jonge Genomic stieren met fokwaarden van lage betrouwbaarheid, in te zetten in het paringsprogramma M84U ter correctie van productie-, lineaire- en fitness kenmerken in plaats van dochter-geteste Fokstieren?

Afgelopen jaren hebben we ervaren dat een groeiend aantal bedrijven het vrouwelijk jongvee laten genotyperen. Het is een investering in informatie en kennis over uw jonge dieren door het DNA ervan te laten onderzoeken. Op basis hiervan ontvangt u genomic fokwaarden bij uw dieren. Dit is de verwachtingswaarde gecorrigeerd voor wat in het DNA wordt gevonden. De genomics fokwaarden kennen een hogere betrouwbaarheid ten opzichte van de verwachtingswaarde en worden veelal gebruikt voor een vroege eerste selectie wanneer extreem afwijkende waarden worden geconstateerd. Maar het is vooral interessant deze gegevens te gebruiken voor het maken van een gericht paringsadvies op basis van deze fokwaarden. Dit onderzoek kan door verschillende organisaties uitgevoerd worden en de fokwaarden kunnen op verschillende bases gepresenteerd worden.

Er is in M84U geïnvesteerd om het toepassen van de genomische informatie van uw vrouwelijke dieren geautomatiseerd mogelijk te maken voor 2 fokwaarden-bases: de NL-basis voor NVI-fokwaarden en de US-basis voor TPI- en DWP$-fokwaarden. Voor de NL-basis kunnen de NVI-fokwaarden door een export uit HerdOptimizer (ontwikkeld door CRV) worden gebruikt. En voor de TPI-waarden en specifiek DWP$-fokwaarden (Dairy Wellness Profit index, ontwikkeld door Zoetis) is een toepassing mogelijk om voor bedrijven die gebruik maken van Clarifide-plus de data optimaal te benutten bij het uitwerken van paringsadvies in M84U.

Bent u klant van M84U en uw jongvee wordt op genomics getest, dan willen we graag bij een volgend bezoek met u de mogelijkheden voor deze toepassing doornemen om zo met elkaar tot een optimale stierkeuze te komen en daarmee de investering in DNA-typering tot een maximaal rendement te laten komen. Voor een stieradvies bij pinken op basis van toepassing van genomic-fokwaarden in M84U geldt een toeslag per dier op het basis tarief.

Voor meer informatie kunt u uw eigen onafhankelijk fokkerijadviseur Frans van der Kroon, Hugo Pastors of Huub Peek raadplegen via deze

Op het melkveebedrijf van de VOF Stuij in Ottoland is een hoge levensproductie niet zozeer het doel, maar wel een opvallend resultaat van het totale bedrijfsmanagement. Opvallend, omdat er inmiddels maar liefst 43 koeien de grens van 100.000 kg levensproductie hebben gepasseerd, waarvan 3 dieren met 10.000 kg vet/eiwit! Een goede reden om hier aandacht aan te besteden.

De broers Dirk en Sjaak runnen met hun beide gezinnen het melkveebedrijf van ca. 185 melkkoeien en 77 stuks jongvee gehouden in het veenweide gebied van de Alblasserwaard (ZH). Er wordt veel aandacht besteed aan graslandbeheer en het bodemleven; om een optimale benutting en hoge kwaliteit gras van eigen bodem te verkrijgen.

Foto links: Teatske 816 (AltaIota) met 2448 dgn. 100.918 3.69v en 3.47e.
Foto rechts: Vier 100.000 kg koeien bij familie Stuij
Klik op de foto voor vergroting.

Tijdens de meest recente gebruikersbijeenkomst bij CRV hebben Joop Olieman en Huub Peek tijdens de gebruikersbijeenkomst van CRV een voorstel voor een aanpassing van de vruchtbaarheid fokwaarde ingediend en kunnen toelichten. Dit was mede naar aanleiding van de vorig jaar gepresenteerde uitslag van de 5-jaarlijkse fokdoel-enquête gehouden door CRV-stamboek. Hierin gaf een meerderheid van de melkveehouders aan dat ze meer nadruk op conceptie (Dracht% bij koe) en minder op Tussenkalftijd in het kengetal vruchtbaarheid wensen. Hiervoor hadden Joop en Huub een analyse gemaakt waaruit blijkt dat bij inweging van het kengetal ‘Dracht% koe’ (= internationaal Conception rate) de totale vruchtbaarheid ca. 20% beter correleert met levensduur dan de huidige fokwaarde.

Onlangs is Huub Peek geïnterviewd voor een podcast (ze maken een serie over mensen actief binnen de veehouderij) over zijn activiteiten in de veeverbetering. Dit was voor de Veterinaire Vee Fokkers Club “De Uithof”, welke bestaat uit studenten van de Faculteit der Diergeneeskunde te Utrecht. Het was een heel leuk gesprek met de makers van de podcast over hoe de adviseurs van Peek & van der Kroon dagelijks invulling geven aan het verstrekken van fokkerijadvies en wat ze daarbij zoal meemaken. Wie geïnteresseerd is om de podcast af te luisteren kan gaan naar:

Op 24 augustus jl. heeft Huub Peek een operatie ondergaan wegens een nierdonatie, zoals u wellicht via de mailing of van hem zelf vernomen heeft. Via deze weg willen wij iedereen die belangstellend was en heeft meegeleefd hiervoor hartelijk danken en kunnen we melden dat Huub volledig en goed hersteld is. Tevens is het heel mooi te kunnen melden dat de ontvanger van zijn nier het ook zeer goed maakt ná een wat langere herstel periode. Hierdoor kan met heel veel dankbaarheid en vooral voldoening terug gekeken worden op een heel bijzonder donatie-traject.

De afgelopen jaren is er terecht aandacht voor de steeds rechtere achterbeenstand bij Holsteins. We zien té vaak jonge dieren die een veel rechtere stand dan optimaal van zij-aanzicht hebben, waardoor ze vaak weinig souplesse en een minder goede mobiliteit tonen. Mits we op veel bedrijven lineaire data objectief blijven vastleggen, hebben we gelukkig de mogelijkheid om met fokwaarden stieren te identificeren die een rechte, optimale of krommende achterbeenstand vererven.

Het is op basis van betrouwbaar gemeten data (dochtergeteste stieren) goed mogelijk hiermee te corrigeren. Er is echter een ander probleem onder melkvee wat volledig onderbelicht is, maar grote economische schade brengt en vaak ten onrechte verward wordt met rechte achterbeenstand: “Strekpoot” ofwel “Spastic Paresis” (SP).

Gepubliceerd in Holstein International, 04-2021

Beste mensen, zo rond de jaarwisseling is het altijd goed om met enige afstand ‘ns terug te kijken en de balans op te maken. Zeker nu we een decennium hebben afgesloten, is enige reflectie op zijn plaats. Dat we ná de quotering, de introductie van een fosfaatstelsel en recent het stikstofprobleem een roerige tijd in de melkveesector hebben gehad, is een understatement. Een lichtpuntje hierin is het feit dat ná de breed gedragen protestacties van 1 en 16 oktober melkveehouders/agrariërs nu samen als één sector staan.

Genomics
Ook in de veeverbetering is reflectie momenteel op zijn plaats. Het was vooral het decennium van de implementatie van Genomics techniek (het testen van jonge dieren op DNA). Aanvankelijk beloofde deze techniek kansen voor nieuwe koefamilies en outcross bloedlijnen. De conclusie na 10 jaar moet helaas zijn dat het tegenovergestelde is gebleken: het Genomic-model herkent uitsluitend wat het al kent en dus worden echte outcross stieren zelden op hoge waarden berekend, en krijgen ze geen kans.

Het fokken binnen één ras betekent altijd dat de verwantschap zal toenemen tussen de dieren onderling. Dit
is inherent aan het fokken (lees ‘selecteren’) in een bepaalde fokdoelrichting, waardoor gewenste
eigenschappen worden verankerd en de ongewenste (waaronder erfelijke gebreken) worden uitgefilterd.

Kappa Caseine beïnvloedt efficiënte melkverwerking tot kaas: Zoals u wellicht weet zit in één liter melk
ongeveer 35 gram eiwit. Hiervan is ca. 82% caseïne en 18% wei. De caseïne uit koemelk kun je onderverdelen
in alfa-, kappa- en beta-caseïne. Met name Kappa Caseïne is belangrijk voor de kaasproductie en beïnvloedt
de melkstremming en daarmee ook de kaasopbrengst, afhankelijk van de caseïne-variant.

In Noord-Amerika wordt bij elke Holstein-stier keurig vermeld of hij drager dan wel vrij is van vijf verschillende letale haplotypes. Bij een combinatie tussen twee dragers leidt de paring in een kwart van de gevallen tot embryonale sterfte. De Nederlandse KI’s doen er tot dusver echter het zwijgen toe.

De gemiddelde levensproductie van de Nederlandse melkveestapel ligt al vele jaren op 30.000 kilo melk. Het uitblijven van een stijging was aanleiding voor het drukbezochte levensduursymposium
dat op 9 maart in Heerenveen werd gehouden. Een adviseur en enkele succesvolle veehouders ontvouwden er hun strategie.