Nieuwe genetische defecten, BLIRD en Muscle Weakness (MW) in Holstein
Januari 2024
Afgelopen jaar zijn er binnen het Holstein-ras 2 nieuwe genetische defecten ontdekt, genaamd BLIRD en Muscle Weakness (MW). Dit is het logische gevolg van (toenemende) inteelt binnen een ras; alleen dan kunnen nieuwe recessieve genen tot uiting komen. Over deze gebreken is nog maar beperkt gecommuniceerd, mede omdat er nog onderzoek gaande is en van veel stieren geen testresultaat bekend is wat bepaald welke stieren hiervan drager zijn. En net als met andere enkelvoudig recessieve kenmerken zouden (nakomelingen van-) dragers niet met dragers van hetzelfde defect gepaard moeten worden, om het risico op een homozygote variant te voorkomen. Immers, de gevolgen behorend bij het specifieke gebrek komen tot uiting in de homozygote variant. Door gebruik te maken van het paringsprogramma M84U of M8onPedigree, wordt bij de paringsadviezen rekening gehouden met de genetische defecten waarvan informatie bekend is gemaakt.
Bij fokken op levensproductie zijn naast de productie-fokwaarden ook vooral gezondheids-kenmerken van belang. In het 1e figuur is zichtbaar dat Genomic stieren gemiddeld maar 1,8 fokwaardepunt dalen, maar de variatie zit tussen de +4 en -8 punten. En dat is zelfs tussen -8 en +8 bij klauwgezondheid.
BLIRD
BLIRD werd afgelopen jaar in Frankrijk ontdekt. Uit een inventarisatie (door CRV) naar de aanwezigheid van dit erfelijk gebrek in de Nederlands-Vlaamse Holstein populatie blijkt 11,5 procent van de ruim 433.000 onderzochte dieren (sinds 2014) drager te zijn. En circa 0,3 procent van de Holsteins is hiervan BLIRD-lijder. Dat wil zeggen dat deze dieren van zowel hun vader als hun moeder het allel voor BLIRD hebben meegekregen, en dus homozygoot voor dit kenmerk zijn. Deze worden ook wel ‘lijder’ genoemd. Als bron van BLIRD hebben de Fransen de stier Bell Elton geïdentificeerd. Hij heeft in de internationale Holsteinfokkerij vooral veel invloed gekregen via zijn kleinzoon O Man, die eveneens BLIRD-drager blijkt te zijn geweest.
BLIRD-lijders hebben een afwijking in het afweersysteem van het maagdarmkanaal. Hierdoor hebben ze minder weerstand tegen parasieten en andere ziekteverwekkers. Dit uit zich volgens de onderzoekers die BLIRD ontdekten, in een groeiachterstand van gemiddeld 27 procent en een tien procent hogere kans op sterfte of versnelde afvoer. In Nederland zal het BLIRD testresultaat worden weergegeven door de letters LR, waarbij LR+ een drager aangeeft en LR- vrij is van dit gen. Maar, zoals gemeld, zijn veel (vooral Noord-Amerikaanse) stieren nog niet getest, of is er geen testresultaat gepubliceerd.
In de tabel een vergelijking tussen BLIRD-vrije dieren, dragers en lijders, welke de VIT in Duitsland recent gepubliceerd heeft. (Bron; VOST magazine, Christin Schmidtman).
Hier zien we een duidelijke bevestiging dat we paringen die kunnen leiden tot ‘lijders’ van het erfelijke defect moeten voorkomen, omdat er een zeer significant lagere prestatie en fors hogere uitval in de 1e lactatie onder BLIRD-lijders geconstateerd wordt. Dit schept een verantwoordelijkheid voor KI-organisaties, stamboeken en iedereen werkzaam in deze sector om én hun stieren adequaat te (laten) testen en BLIRD-dragers duidelijk kenbaar te maken. Dit geld ook voor stieren die niet meer in leven maar wel verdacht zijn en impact hebben in de koeienpopulatie.
Echter, daar waar u bij inzet van Genomic stieren ten op zichte van Fokstieren flink betrouwbaarheid inlevert, werkt dit bij vrouwelijke dieren nét andersom. Bij Genomic testen van vrouwelijke jonge dieren voor Genomische fokwaarden, stijgt juist de betrouwbaarheid ten op zichte van de oorspronkelijke verwachtingswaarde. Daarom hebben wij in M84U paringsprogramma nu ook de optie om het stieradvies te baseren op Genomic fokwaarden, daar waar bedrijven ervoor kiezen hun dieren laten onderzoeken. Maar, of u als melkveehouder kiest voor inzet van vooral Fokstieren en/of juist Genomic stieren is volledig aan u. Wij vinden het belangrijk dat u die afweging kunt maken op basis van objectieve informatie.
Muscle Weakness (MW):
Onderzoekers van de Penn State University hebben samengewerkt met collega’s van de Agricultural Research Service van USDA om een vermoedelijke genetische aandoening te bestuderen. Deze wordt gekenmerkt door het onvermogen van een kalf om te staan of te blijven staan als hij wordt geholpen. Deze aandoening werd tot voor kort ook wel ‘Calf Recumbency’ genoemd. Holstein USA beschrijft het nu als ‘Early Onset Muscle Weakness Syndrome’, afgekort MW. Testresultaten zijn momenteel vooral nog op basis van een genomic test in Noord-Amerika, waardoor we van veel Europese stieren nog niet weten óf ze vrij- óf drager zijn.
Kalveren met de homozygote MW-variant (lijders) kunnen bij de geboorte niet staan of verliezen kort na de geboorte het vermogen om te staan. De frequentie van voorkomen in de Holsteinpopulatie is momenteel nog onduidelijk, en volop in onderzoek; MW is echter terug te voeren op enkele vooral in Noord-Amerika invloedrijke Holstein-bloedlijnen, welke met name zijn terug te voeren op bloedlijnen voortkomend uit Roylane Socra Robust en zijn zoon Seagull-Bay Supersire (beide MW-dragers).
Volgens huidig onderzoek begint deze aandoening meestal binnen de eerste twee levensmaanden, wanneer kalveren spierzwakte vertonen en geen weerstand hebben tegen secundaire gezondheidsproblemen zoals longontsteking, en daarom veelal worden geëuthanaseerd.
Dit schept een verantwoordelijkheid voor álle KI-organisaties, stamboeken en iedereen werkzaam in deze sector om én hun stieren adequaat te (laten) testen en MW-dragers duidelijk kenbaar te maken. Dit geld ook voor stieren die niet meer in leven maar wel verdacht zijn en impact hebben in de koeienpopulatie.
Meer informatie:
Peek Onafhankelijk Fokkerijadvies
Huub Peek
Mobiel 06-26 098 998
huub@peek-vdkroon.nl